
Microsoft Build 2019 Türkiye Etkinliği
Selamlar,
Geçtiğimiz 18 haziran günü Microsoft Türkiye’de Build 2019′ un Türkiye ayağını gerçekleştirdik. Çok değerli konuşmacı ve katılımcı dostlarımızla çok faydalı bir etkinlik olduğunu düşünüyorum. Birçok konuya değindiğimiz bu etkinlikte ben de WebAssembly ve Blazor hakkında bilgiler paylaştım.
Bir önceki yazımda WebAssembly ile alakalı yazımı bulabilirsiniz. Bunun üzerine bu yazımda da sizlere Blazor bahsetmek istiyorum.
WebAssembly’yi .Net dünyasında kullanmak için henüz official pre-relase halinde bulunan Blazor a başvuracağız. Blazor ile Visual Studio da 3 farklı şekilde geliştirme yapmak mümkün. Bunların detayından aşağıda bahsedip örnekler göstereceğim.
- Client-Side Blazor
- Asp.Net Core Hosted Blazor
- Server-Side Blazor
Client-Side Blazor
Bir önceki yazımda bahsettiğim gibi high-level dillerde yazılan kodun wasm a dönüşüp, browser içerisinde javascript sandbox ı içerisinde çalıştırılabilmesi mümkün. Hatta bu zaten WebAssembly nin en güçlü özelliklerinden biri.
Blazor için bu senaryo aşağıdaki şekilde gerçekleşiyor.
yazdığımız C#/Razor dosyaları compile olup .dll haline geliyor. daha sonra bu .dll dosyalarımız mono.wasm runtime ın da çalışabilir hale geliyor. mono.wasm da, javascript runtime üzerinde çalışıyor. Yani özetle şuan bir .dll dosyamız wasm olarak browserda çalışmak için mono ya biraz muhtaç. Ama bunlar arka planda olan şeyler, kullanırken mono vs uğraşmıyorsunuz. Ama yine de bu mono dan itibaren başlayan xamarin in gücünü ve arka planındaki güzelliği de bilmek açısından değerli 🙂
Projemizde bir mvc projesinde kullandığımız .cshtml sayfalarına benzer olarak, Client-side Blazor da .razor uzantılı dosyaları kullanıyoruz. Bu dosyalar derlendiğinde elde ettiğmiz dll, mono-runtime ile browser içerisinde javascript runtime ın da çalışabilir bir wasm a dönüşüyor.
Tamamen javascript kadar güvenli olduğundan tekrar söz etmek istiyorum, çünkü aşağıdaki resme baktığımızda bir .net web developer ın çok da alışık olmadığı bir takım dosyaların browser tarafına yüklendiğini göreceğiz. Bir çok yazılımcının aklına, browsera a yüklenen .net dll lerini gördüğünde güvenlik ile alakalı sıkıntılar yaratıp yaratmayacağı geliyor. Ama dediğimiz gibi herşey en sonunda javascript kendisinin çalıştığı, sandbox environment ında çalıştığı için en az javascript kadar güvenli.
Yukarıda ki resme baktığınızda, C# kodumuzun browser içerisinde wasm olarak çalışması için ne kadar fazla dll in de browser a yüklendiğini görüyoruz.
Mono.Security.dll, Mono.WebAssembly.Interop.dll, mono.wasm, solutionname..dll, System.dll, System.Core.dll gibi hem mono hem de .net e bağlı birçok dll in browser a yükleniyor. Bu sayede yazdığımız C# kodları, client side tarafında çalıır hale geliyorlar.
Peki direk filmin sonunu göstermiş olduk ama biraz daha başa sararak herşeye daha detaylıca bakalım.
Öncelikle ister Blazor ile ister diğer pre-release olan tüm yeni feature ları denemek için neler yapacağımıza bir bakalım.
Blazor .net core 3.0 ile beraber sadece Server-Side desteği ile official olarak gelecek. Client-Side ve Core Hosted taraflarının release olmasına biraz daha vari ama denemekten hatta basit projeleri bu yöntemler ile de yapmaktan çekinmenize hiçbir sebep yok.
Yeni .net core feature larını denemek için aşağıdaki yöntemleri izlemenizi tavsiye ederim.
- Öncelikle şuradan Visual Studio 2019 Preview ı download edin. Yeni featureları mevcut stabil VS 2019 da da aktif edebilirsiniz ama, preview ı indirip tüm yeni-henüz release olmamış özellikleri buradan daha hızlı update ler ile takip etmenizde fayda var.
- Sonrasında şuradan son güncel .net-core 3.0 sdk sını indirmeniz gerekiyor.
Bu adımlar aslında birçok feature ı deneminiz için yeterli ama Blazor için iki adımımız daha var.
- Buradan Asp.Net Core Blazor template ini download edip kurmanız gerekiyor. Oldukça basit bir işlem, bir VSIX dosyası (Visual Studio Extension) kurmaktan farklı değil
- Son olarak da, aşağıdaki komutu çalıştırmanı yeterli olacaktır.
- dotnet new -i Microsoft.AspNetCore.Blazor.Templates::3.0.0-preview6.19307.2
Yukarıdaki tüm adımları tamamladığımızda, Visual Studio 2019 Preview ı açtığımızda, File-> New Project seçip yeni bir Asp.Net Core Project seçtiğimizde karçımıza aşağıdaki gibi bir ekran çıkacak. Yeni gelen, ve gelecek olan tüm proje template lerini burada görebilirsiniz.
yukarıdaki 4 adımı da tamamladığımızda tüm yeni Blazor template leri karçımıza çıkıyor.
Blazor dışında, gRPC service, Worker Service (eski IHostedServices veya Background Services ın yeni hali) gibi yeni templateleri de denemenizde fayda var. Bunlar ile ilgili de en kısa sürede yazmayı planlıyorum.
Şimdilik Blazor a geri dönelim. Seçeneklerden Blazor (Client-Side) seçip Create e bastığımızda karşımıza aşağıdaki gibi bir solution açılacak.
Yukarıda gördüğünüz gibi, Asp.Net Core projelerinde olduğu gibi bir Startup.cs, ve Program.cs dosyalarımız mevcut. Değişik gelecek ilk şey, .razor uzantılı dosyalar.Bunlar aslında klasik MVC projelerindeki .cshtml lerden çok da farklı değil. Gerisi tamamen bildiğiniz bir ASp.Net Core proje yapısı.
App.razor dosyasının içerisine baktğımızda aşağıdaki gibi tek bir satır kod görüyoruz.
Burada bir Router tanımlı. Assembly olarak da sadece projedeki Program.cs dosyasının bulunduğu assembly gösterilmiş. Sayfalar arasındaki geçişler sırasında postback olmadan geçişler olduğunu göreceksiniz. Bu router ın tanımlandığı yer.
Router AppAssembly="typeof(Program).Assembly"
Program.cs dosyasının içerisi de aşağıdaki gibi. Normal bir Asp.Net Core projesi geliştirmesinde bulunduysanız, burada WebHostBuilder yada, HostBuilder kullanıldığını görmüşsünüzdür. Burada fark olarak kullandığımız HostBuilder, BlazorWebAssemblyHost oluyor. Use Startup yerine de yine Blazor için olan, UseBlazorStartup extension metodunu görüyoruz.
public class Program { public static void Main(string[] args) { CreateHostBuilder(args).Build().Run(); } public static IWebAssemblyHostBuilder CreateHostBuilder(string[] args) => BlazorWebAssemblyHost.CreateDefaultBuilder() .UseBlazorStartup(); }
Yukarıda ki Program.cs tarafında kullanılmasını söylediğimiz Blazor Startup dosyasıda aşağıdaki gibi. Yine klasik bir core projesinden çok farklı değil. Sadece app ismindeki component imiz, builder a ekleniyor. App.Razor tarafında ki routing tarafının eklendiği ksım. Bir çok hali hazırda yazılmış komponentler mevcut, sizler kendi component lerinizi yazabilirsiniz. Bunlara başka bir yazıda detaylıca değineceğim.
public class Startup { public void ConfigureServices(IServiceCollection services) { } public void Configure(IComponentsApplicationBuilder app) { app.AddComponent("app"); } }
Projede ki en temel kısımları gördükten sonra, .razor dosyalarının içlerine bir bakalım. Örneğin sol taraftaki Navigasyon menüsü için, proje içerisinde NavMenu.razor adında bir dosya mevcut. Bunun içeriği aşağıdaki gibi.
… @functions { bool collapseNavMenu = true; string NavMenuCssClass => collapseNavMenu ? “collapse” : null; void ToggleNavMenu() { collapseNavMenu = !collapseNavMenu; } }
Yukarıdaki gibi normal bir html içerisine, tıpkı cshtml deik gibi C# kodlarımızıda ekleyebilyoruz. Burada ekstra olarak farklı olan şey sayfanın en sonunda function section ı içerisinde yazmış olduğumuz C# kodları. İşte bunlar tam olarak javascript metodları yazar gibi C# metodlarını yazığ sayfa içerisinde kullanacağımız kısım. Counter.razor dosyasına bakarken daha dikkatli inceleyeceğiz.
sayfaların en üst tarafında route ları belirtiyoruz. Örneğin aşağıda Index.razor ı görüyoruz, ekstra bir root a sahip olmadığından direkt olarak “/” ile işaretlenmiş durumda. bu route u verirken sadece başına @page yazmamız gerekiyor.
@page "/" <h1>Hello, world!</h1> Welcome to your new app. <SurveyPrompt Title="How is Blazor working for you?" />
Sayfalar içerisinde başka sayfaları (componentleri – .razor dosyalarını) çağırmak da çok basit. yukarıda gördüğünü gibi Index içerisinde SurveyPrompt dosyası ayrı bir html tag i gibi veriliyor sadece bu kadar. Eğer komponentler içerisine parametre geçmek de istiyorsa bunu da yukarıdaki Title attribute u ile yağtığımız gibi, componenti tanımlarken ki Property adını yazıp verebiliyoruz atamak istediğimiz değeri.
Örneğin SurveyPromt.razor dosyasının alt tarafında yazılan function sekmesi şöyle;
@functions {
// Demonstrates how a parent component can supply parameters
[Parameter] string Title { get; set; }
}
Başında [Parameter] attribute ile işaretlenmiş bir Property mevcut. Bu parametreyide aynı isimle başka bir component içerisinden çağırırıken yukarı da index sayfasında yaptığımız gibi, bir html element ine attribute atarmış gibi tanımlıyoruz bu kadar.
Aşağıda bir de counter dosyasına bakalım. basit bir IncrementCount metodu tanımlanmış, currentCOunt değerini bir arttırıyor. Bu metodu html elementine atamak da sadece başına bir @ işareti koyup adını yazmak kadar basit. herşey normal cshtml dosyalarında razor engine kullanırken ki syntax gibi aslında. ama yapabildiklerimiz çok çok daha fazla =)
@page "/counter" <h1>Counter</h1> <p>Current count: @currentCount</p> <button class="btn btn-primary" onclick="@IncrementCount">Click me</button> @functions { int currentCount = 0; void IncrementCount() { currentCount++; } }
Bu projeyi çalışıtırığp çıktısına baktığımızda da en üstte gösterdiğim gibi bir çok dll in browser tarafına yüklendiğini görüyoruz. Mono runtime ı sayesinde de dll lerimiz javascript runtime ında çalışabilen wasm a dönüşüyor. Benim gibi javascript i çok seven biri değilseniz, WebAssembly ve Blazor ın yeri sizde de bambaşka olacaktır. =)
Bir sonraki yazımda Server-Side ve Core-Hosted seçeneklerini inceleyeceğiz.
Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.
WebAssembly ve Microsoft Asp.Net Core Blazor
Selamlar,
Bu yazımda sizlere Mono, Docker vb çılgınlık seviyesinde bir yenilikten bahsetmek istiyorum;
WebAssembly
Tarihi çok da eskilere gitmemekle beraber öncesinde bir grubun poc olarak başlattığı fakat sonradan çarşının karışabileceği belli olduğundan birçok dünya devininde geliştirilmesine yatırımlar yaptığı bir teknoloji haline geldi webassembly.
Geçmişi tam olarak şöyle;
2017 yılında işe Apple, Google, Mozilla, Facebook ve benzeri devlerin de devreye girmesiyle hayalin gerçeğe dönüşmesi işi başladı.
Ne olduğunu tek bir cümlede anlatmak zor, ama özetle şu;
- Modern browserlar üzerinde hiçbir plugin e gerek kalmadan (Flash, Silverlight vb.) çalışacak olan, client side (– server side desteği ile de, ki .NetCore 3.0 içerisinde bu şekilde gelecek malesef, signalr destekli olarak. -) web yazılımına yeni özellikler ve performans katmayı amaçlayan yeni bir binary kod tipi.
Kendi sitelerinde söyledikleri de tam olarak şu aslında;
- Binary formata sahip, stack-based bir virtual machine. High-Level dillerin (C#, Java vb.) kendisine compile edilebilmesi ve client ve server uygulamaları için web üzerinden deploy edilmesi ile asıl farkı yaratıyor.
Bu tek cümle yetersiz kaldığı kadar güçsüz de kalıyor. Az daha örneklersek şöyle oluyor;
- High-Level bir dilde yadığınız kodu, .wasm a compile edip (bu kısma aşağıda web assembly yi nasıl yazarız kısmında değineceğim) web e deploy ederek, client side kodu gibi kullanabiliyorsunuz.
Aslında nasıl node.js ile front-end yazan arkadaşlarımız bir anda backendci ve fullstack oluverdilerse, bu sayede backend ci arkadaşlar da artık javascript yazmadan frontend ci olabilecekler (html + css hariç :)).
Peki o zaman ilk soru şu; Hangi browserlarda çalışır?
Bunun için şu adresten herhangi bir t anında hangi browserlarda çalışabilir olduğunu kontrol edebilirsiniz.
WebAssembly i anlamak için aslında önce javascript in nasıl çalıştığını anlamak gerekiyor. Modern browserlarda server-client arası işleyiş aşağıdakine benzer şekilde oluyor.
Html ve css ile browserların design tooları web sitenizi gösteriyor. Kullanıcı ile bu sayfalar arasında etkileşim oluşturabilmek için javascript kodları yazıyoruz. Browser http üzerinden server e istek gönderdiğinde, browser ın websitemizi göstermesi için gerekli olan tüm dosyalar server dan browser a iletiliyor yukarıda ki resimde de görebileceğiniz üzere.
Javascript bildiğiniz üzere tüm client-side tarafta(node.js ile beraber server tarafında da) işlemlerimizi yapmak için kullandığımız bir dil. Interpreted (yorumlanan) bir dil javascript, bir derlenme sürecinden geçip hedef makina nın doğrudan anlayıp çalıştırabileceği bir kod a dönüşmüyor önceden, yani ilgili cihaz da ilgili runtime da bir intertpreter(yorumlayıcı) ile yorumlanıp sonrasında runtime ın anlayıp execute edebileceği bir hale geliyor.
Tüm browserlarda (desktop, mobil vs) javascript çalıştırmak için aşağıdaki gibi bir Javascript Runtime a sahip. Bu sandbox olarak browser için de bulunan runtime da javascript kodları çalışırken bir yandan da browser tarafında bazı api lara ulaşma hakkı oluyor. Herşeye ulaşma imkanı yok, aksi halde bu ciddi güvenlik sorunları doğururdu. Aşağıdaki resimde özetle Javascript in bir browser üzerinde javascript runtime ile çalışıp browser üzerinde ulaşabildiği api ları görüyoruz.
Buraya kadar bu günlere geldik, yazılan tüm web projeleri client-side gereksinimlerini javascript ve yukarıdaki model ile çözebildi. Halen de çözebilir, gelecek zaman için javascript adına kötü haberler yok tabii ki.
Ama bu resme artık şöyle bir arkadaş eklendi;
Javascript ile aynı güvenlik prensiplerine sahip, aynı javascript runtime ı içerisinde çalışan ama interpreted olmayan, doğrudan runtime ın anlayıp çalıştırabileceği yeni bir binary kod tipi olan ve üstelik başka high-level dillerden kendisine compile edilebilir olan “WASM (WebAssembly)” oyuna resmi olarak dahil oldu.
WebAssembly kodunun tipi aşağıdaki gibi birşey;
Sol tarafta bildiğiniz javascript, high-level yani insanların okuyup anlayabileceği kolayca yazabileceği bir dil, sağ tarafta ise bir wasm (web assembly) kodu görüyoruz. Ve önceden söylediğim gibi ikisi de aynı runtime içerisinde çalışarak, aynı güvenlik sistemleri içerisinde hem browser tarafında hemde node.js gibi teknolojilerle server tarafında çalışabilir halde.
WebAssembly nin gelecek planları içerisinde kendi runtime ın da çalıştırabilmek javascript runtime ına bağlı kalmamak gibi bir hedefi de var. Browser larda yine javascript runtime kullanılacak fakat, örneğin bir android cihaz da browser a gerek kalmadan doğrudan kendi runtime içerisinde çalıştırılabilmesi gibi bir hedef de söz konusu.
Wasm’ı tahmin edebilebileceğiniz gibi doğrudan yazmak biraz zor gibi duruyor 🙂 ama isteyen yazabilir, diğer farklı yazım olanaklarına bakmadan önce hızlıca “neden wasm kullanmalıyım?” sorusunu bir düşünelim.
Cevabını aşağıdaki gibi listeyelebiliriz.
- Interpreted bir dil olmayıp, doğrudan runtime tarafından execute edilebilecek olmasından dolayı neredeyse native hız da çalışabilecek bir kod tipi olması.
- Diğer High-Level kodların(C#, Java, Python, C/C++ ..) WebAssembly(wasm) a derlenebilir olması.
- Browserlar tarafından doğrudan desteklenir olması, kullanmak için hiçbir plugin e gerek olmaması.
- Javascript Runtime Sandbox ı içerisinde çalıştığı için, javascript yazarken ki güvenliğin birebir aynısına sahip olması.
- Javascript kodu ile beraber çalışabilir olması. Javascript tarafından webassembly modüllerini çağırıp parametreler geçebiliriz, aynı şekilde wasm modülleri tarafından da javascript fonksiyonları çağırabiliriz.
İki büyük yanlış anlaşılmayı da gidermek adına burada da söylemem de fayda var.
- WebAssembly javascript yerine gelmedi. Aksine onu tamamlayıcı, onunla beraber çalışabilir bir dil. Javascript hayatına olduğu gibi devam edecek tabii ki.
- WebAssembly ile yazmak demek artık server side ihtiyacı yok demek değil asla.Bunun yerine şunu söylersek doğru olur, önceleri javascript ile client side tarafında yapamayacağımız yoğun hesaplama işlemleri içeren bir sistemi artık server side a ihtiyaç duymadan client-side tarafta yapabiliriz. Örneklersek;
- Video/Audio Editing, Streaming, Calling
- Game
- Virtual/Augmented Reality
- AI (Image Recognition vs..)
WebAssembly nin performansı sayesinde yukarıdaki örneklerden oyun a örnek olarak aşağıdaki oyuna bir göz atabilirsiniz.
https://www.funkykarts.rocks/demo.html
Bu oyun yerçekimini simülasyonu hesaplamalarını tamamen client-side tarafında webassembly ile yapan bir oyun.
Diğer yapılanlar için buraya bakabilirsiniz.
WebAssembly Yazmanın Yolları
WebAssembly ile kod geliştirmek için farklı yöntemler mevcut. Bunların neler olduğuna bakalım.
WAT Formatında Kod
Doğrudan wasm formatında kod yazmak çok gerçekçi ve mümkün olmadığından, bununla eş düzeyde wat formatında, insanın okuyup yazmasına çok daha müsait formatta wat kodumuzu yazıp wasm a derleyebiliriz.
İşleyiş şu şekilde oluyor.
Sol tarafta gördüğünüz gibi WAT formatında kodunuzu yazıp The WebAssembly Binary Toolkit ile runtime ın anlayabileceği WASM formatına dönüştürebilirsiniz.Bu dönüşüm işlemleri için hali hazırda başka tool larda yazılmakta fakat şu an en popülerlerinden birisi bu.
Peki bunu gerçekten deneyelim.
https://webassembly.studio/ sitesine giderek, yeni bir proje oluşurup bunu web ortamında build edip javascript içerisinde çağırıp sonuçları gözlemleyebilirsiniz.
webassembly.studio sitesine gittiğinizde karşınıza bir popup da istediğiniz proje tipini soran bir popup çıkacak.Burada bir çok highlevel dilin yanında Empty Wat Project seçerek, wat formatında kodunuzu yazabilirsiniz.
Empty Wat Project seçtiğinizde karşınıza aşağıdaki gibi bir solution yapısı çıkıyor. src altında main.html, main.js ve main.wat dosyaları olduğunu görüyoruz. Burada .wat dosyasında wat formatında kodumuzu yazıp, Build&Run diyerek sonuçları aynı ekran üzerinde gözlemlememiz mümkün.
Aşağıdaki $add fonksiyonu basitce iki adet sayıyı ekleyip geri dönen bir function. Burada kod yazmak istediğiniz de inetllisense bile mevcut. sytnax a alışmak biraz vakit alıcak olsa da, doğrudan wasm yazmayla zorluk derecesi kıyaslanamaz bile 🙂
Aşağıda ise, javascript doyasından bir wasm modülünün nasıl çağırıldığını görüyoruz. Bu da aslında WebAssembly yazmanın bir başka yolu diyebiliriz. Modülü instantiate ettikten sonra ilgili fonksiyonu export ederek kullanabiliriz.
main.html tarafında ise bildiğimizi dışında hiçbirşey yok. aşağıdaki gibi basit bir html koduna sadece main.js eklenmiş.
Build&Run diyerek bu kodları çalıştırdığımızda çıktı aşağıdaki gibi ekranın sağ alt köşesinde gözüküyor.
Ek olarak bir de solution tarafında bir output folder ı görüyoruz.Burada wat kodumuzun dönüşmüş olduğu wasm kodunun nasıl olduğuna bakmak için, main.wasm doyasına sağ tıklayarak alttaki seçeneklerden View as Binary yi seçersek, ekran da bize yazdığımız wat kodumuzun wasm a çevrilmiş halini gösterecektir.
Microsoft Blazor Tool Chain
Higl-level bir kodun wasm a derlenerek js runtime da çalışabildiğini söylemiştim, ki zaten bu javascripte göre en büyük artılarından bir tanesi webassembly nin.
Bir çok dil için farklı Tool lar mevcut. Biz bir C# / Razor kodumuzun nasıl webassembly e dönüştüğü kısmına bakacağız.
Aşağıdaki resimde ana fikri görüyoruz. Detaylarına değineceğim.
Burada anlatılan aslında şu;
- Yazdığımız C# kodu normal hayatta olduğu gibi bir .dll dosyasına dönüştürülür.
- Bu .dll dosyası, wasm formatına dönüştürülerek mono.wasm runtime u üzerinde çalışır.
- mono da, aslında js runtime u üzerinde çalışır.
Yani aslında yazdığımız kod .dll e dönüştükten sonra, mono sayesinde, ilgili formata dönüştürülüp mono runtime üzerinde çalışır. yani kodumuz direk js runtime üzerinde değil, mono runtime ında çalışır, mono runtime ı da js runtime üzerinde çalışabildiğinden, en nihayetinde yazdığımız C# kodu, mono sayesinde javascript runtime üzerinde wasm tipinde çalışan bir kod haline gelir.
Sadece bu bile Mono yu yani Xamarin i(mono project i başlatan ekip sonuçta, hatta başlatan kişi 🙂 ) çok fazla sevmek için bile tek başına yetebilecek bir sebep.
Blazor ın Client-side ve server side tarafında çalışma şekilleri farklı. Bunların detaylarına bir sonraki yazımda gireceğim. Asp.Net Core 3.0 ile beraber ne şekilde kullanabiliyor olacağız, bunları inceleyeceğiz.
WebAssembly tarafına ufak bir girişten ve Blazor için C#/Razor kodunun browser da çalışır hale gelmesi akışını sadece akış olarak inceledikten sonra, bir sonraki yazımda sizlere Visual Studio üzerinde Blazor ile neler yapabiliyoruz bunları da göstermek istiyorum.
Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.
Asp.Net Core API Backend ve Xamarin.Forms İle Kelime Oyunu Bölüm 4 (Game Component – Custom Grid – Android Grid View – Circle Progress Bar)
Selamlar,
Son bir kaç yazıdır Xamarin.Forms ile geliştirdiğimiz kelime oyunun dan ve kullandığımız teknolojilerden bahsetmiştim.Şimdi de oyun ekranından bahsetmek üzere karşınızdayım.
Burada oyun componenti için custom renderer yazarken nelerle karşılaştık ne şekilde aştık bunlardan bahsetmek istiyorum.
Önce oyun ekranını bir hatırlayalım
Burada iki adet custom component mevcut.
- Custom Circle Progress Bar (Zaman geri sayacı olarak kullandığımız)
- Custom Grid
Önce Circle ProgressBar dan bahsedeyim.
public class CircleProgressBar : BoxView { public readonly BindableProperty BackColorProperty = BindableProperty.Create(nameof(BackColor), typeof(Color), typeof(CircleProgressBar), Color.Transparent); public readonly BindableProperty ForeColorProperty = BindableProperty.Create(nameof(ForeColor), typeof(Color), typeof(CircleProgressBar), Color.Transparent); public readonly BindableProperty BarHeightProperty = BindableProperty.Create(nameof(BarHeight), typeof(double), typeof(CircleProgressBar), default(double)); public readonly BindableProperty MinimunProperty = BindableProperty.Create(nameof(Minimun), typeof(int), typeof(CircleProgressBar), default(int)); public readonly BindableProperty MaximunProperty = BindableProperty.Create(nameof(Maximun), typeof(int), typeof(CircleProgressBar), default(int),propertyChanged: (b, o, n) => { var bar = (CircleProgressBar)b; bar.Maximun = (int)n; }); public readonly BindableProperty ValueProperty = BindableProperty.Create(nameof(Value), typeof(int), typeof(CircleProgressBar), default(int), BindingMode.TwoWay, (BindableProperty.ValidateValueDelegate)null, (obj, oldValue, newValue) => { var bar = obj as CircleProgressBar; if (bar.BindingContext is MainPageViewModel context) { bar.Value = context.RemainingTime; } }, (BindableProperty.BindingPropertyChangingDelegate)null, (BindableProperty.CoerceValueDelegate)null, (BindableProperty.CreateDefaultValueDelegate)null); public readonly BindableProperty AnimationDurationProperty = BindableProperty.Create(nameof(AnimationDuration), typeof(int), typeof(CircleProgressBar), default(int)); public readonly BindableProperty TextSizeProperty = BindableProperty.Create(nameof(TextSize), typeof(int), typeof(CircleProgressBar), default(int)); public readonly BindableProperty TextMarginProperty = BindableProperty.Create(nameof(TextMargin), typeof(int), typeof(CircleProgressBar), default(int)); public readonly BindableProperty TextProperty = BindableProperty.Create(nameof(Text), typeof(string), typeof(CircleProgressBar), string.Empty, propertyChanged: (b, o, n) => { var bar = (CircleProgressBar)b; if (bar.BindingContext is MainPageViewModel context) { bar.Text = context.RemainingTime.ToString(); } }); public readonly BindableProperty TextColorProperty = BindableProperty.Create(nameof(TextColor), typeof(Color), typeof(CircleProgressBar), Color.Black); public CircleProgressBar() { } public Color BackColor { get { return (Color)GetValue(BackColorProperty); } set { SetValue(BackColorProperty, value); } } public Color ForeColor { get { return (Color)GetValue(ForeColorProperty); } set { SetValue(ForeColorProperty, value); } } public double BarHeight { get { return (double)GetValue(BarHeightProperty); } set { SetValue(BarHeightProperty, value); } } public int Minimun { get { return (int)GetValue(MinimunProperty); } set { SetValue(MinimunProperty, value); } } public int Maximun { get { return (int)GetValue(MaximunProperty); } set { SetValue(MaximunProperty, value); } } public int Value { get { return (int)GetValue(ValueProperty); } set { SetValue(ValueProperty, value); } } public int AnimationDuration { get { return (int)GetValue(AnimationDurationProperty); } set { SetValue(AnimationDurationProperty, value); } } public int TextSize { get { return (int)GetValue(TextSizeProperty); } set { SetValue(TextSizeProperty, value); } } public int TextMargin { get { return (int)GetValue(TextMarginProperty); } set { SetValue(TextMarginProperty, value); } } public string Text { get { return GetValue(TextProperty).ToString(); } set { SetValue(TextProperty, value); } } public Color TextColor { get { return (Color)GetValue(TextColorProperty); } set { SetValue(TextColorProperty, value); } } }
Burada göreceğiniz gibi aslında circular progress bar oluşturmak için BoxView dan miras aldık. Gerekli bir kaç property i bindable olarak tanımladıktan sonra platforms spesifik taraflara geçip Custom Renderer larımızı yazmaya başladık
Aşağıda iOS Custom Renderer kodlarını görüyorsunuz.
BoxView ios tarafından temel de UIView kullandığı için ister BoxRenderer dan isterseniz VisualElementRenderer dan miras alarak custom renderer a başlayabilirsiniz.BoxRenderer da en nihayetinde VisualElementRenderer dan miras alıyor zaten.
[assembly: ExportRenderer(typeof(CircleProgressBar), typeof(CircleProgressBarRenderer))] namespace...iOS.CustomRenderers { public class CircleProgressBarRenderer : VisualElementRenderer { CAShapeLayer backgroundCircle; CAShapeLayer indicatorCircle; UILabel indicatorLabel; CGSize indicatorLabelSize; int indicatorFontSize; double startAngle = 1.5 * Math.PI; public CircleProgressBarRenderer() { } protected override void OnElementChanged(ElementChangedEventArgs e) { base.OnElementChanged(e); if (Element != null) { indicatorFontSize = Element.TextSize; backgroundCircle = new CAShapeLayer(); CreateBackgroundCircle(); CreateIndicatorCircle(); CreateIndicatorLabel(); } } protected override void OnElementPropertyChanged(object sender, PropertyChangedEventArgs e) { base.OnElementPropertyChanged(sender, e); if (e.PropertyName == "Text") { if (Element.BindingContext is MainPageViewModel model) { indicatorLabel.Text = model.RemainingTime.ToString(); var val = CalculateValue(); animateBackwards(val); } } } public override void LayoutSubviews() { base.LayoutSubviews(); double radius = CreatePathAndReturnRadius(); double heightRatio = (radius - Element.TextMargin) / indicatorLabelSize.Height; double widthRatio = (radius - Element.TextMargin) / indicatorLabelSize.Width; double ratio = 1; if (heightRatio < widthRatio) ratio = (radius - Element.TextMargin) / indicatorLabelSize.Height; else ratio = (radius - Element.TextMargin) / indicatorLabelSize.Width; indicatorFontSize = (int)Math.Round(indicatorFontSize * ratio, 0, MidpointRounding.ToEven); indicatorLabel.Font = UIFont.SystemFontOfSize(indicatorFontSize); indicatorLabel.InvalidateIntrinsicContentSize(); indicatorLabelSize = indicatorLabel.IntrinsicContentSize; indicatorLabel.Frame = new CGRect((Frame.Width / 2) - (indicatorLabelSize.Width / 2), (Frame.Height / 2) - (indicatorLabelSize.Height / 2), indicatorLabelSize.Width, indicatorLabelSize.Height); this.AddSubview(indicatorLabel); animate(); } private double CalculateValue() { double min = Element.Minimun; double max = Element.Maximun; double current = Element.Value; double range = max - min; return current / range > 1 ? 1 : current / range; } private void CreateIndicatorLabel() { indicatorLabel = new UILabel(); indicatorLabel.AdjustsFontSizeToFitWidth = true; indicatorLabel.Font = UIFont.SystemFontOfSize(indicatorFontSize); indicatorLabel.Text = Element.Text.ToString(); indicatorLabel.TextColor = Element.TextColor.ToUIColor(); indicatorLabel.TextAlignment = UITextAlignment.Center; indicatorLabelSize = indicatorLabel.IntrinsicContentSize; } private void CreateIndicatorCircle() { indicatorCircle = new CAShapeLayer(); indicatorCircle.StrokeColor = Element.ForeColor.ToCGColor(); indicatorCircle.FillColor = UIColor.Clear.CGColor; indicatorCircle.LineWidth = new nfloat(Element.BarHeight); indicatorCircle.Frame = this.Bounds; indicatorCircle.LineCap = CAShapeLayer.CapButt; this.Layer.AddSublayer(indicatorCircle); } private void CreateBackgroundCircle() { backgroundCircle.StrokeColor = Element.BackColor.ToCGColor(); backgroundCircle.FillColor = UIColor.Clear.CGColor; backgroundCircle.LineWidth = new nfloat(Element.BarHeight); backgroundCircle.Frame = this.Bounds; this.Layer.AddSublayer(backgroundCircle); } private double CreatePathAndReturnRadius() { var radius = (Math.Min(Frame.Size.Width, Frame.Size.Height) - backgroundCircle.LineWidth - 2) / 2; var circlePath = new UIBezierPath(); circlePath.AddArc(new CGPoint(Frame.Size.Width / 2, Frame.Size.Height / 2), (nfloat)radius, (nfloat)startAngle, (nfloat)(startAngle + 2 * Math.PI), true); backgroundCircle.Path = circlePath.CGPath; indicatorCircle.Path = circlePath.CGPath; backgroundCircle.StrokeEnd = new nfloat(1.5); indicatorCircle.StrokeEnd = new nfloat(1.5);//new nfloat(CalculateValue()); return radius; } private void animate() { var animation = new CABasicAnimation(); animation.KeyPath = "strokeEnd"; animation.Duration = Element.AnimationDuration / 1000; animation.From = new NSNumber(0.0); animation.To = new NSNumber(CalculateValue()); animation.TimingFunction = CAMediaTimingFunction.FromName(CAMediaTimingFunction.EaseOut); indicatorCircle.StrokeStart = new nfloat(0.0); indicatorCircle.StrokeEnd = new nfloat(CalculateValue()); indicatorCircle.AddAnimation(animation, "appear"); } private void animateBackwards(double val) { var animation = new CABasicAnimation(); animation.KeyPath = "strokeEnd"; animation.Duration = Element.AnimationDuration / 1000; animation.From = new NSNumber(val); animation.To = new NSNumber(val - 0.00185); animation.TimingFunction = CAMediaTimingFunction.FromName(CAMediaTimingFunction.EaseOut); indicatorCircle.StrokeStart = new nfloat(0.0); indicatorCircle.StrokeEnd = new nfloat(1.5); indicatorCircle.AddAnimation(animation, "appear"); } } }
iOS tarafında CAShapeLayer sınıfı ekranda birşeyler çizmek için kullanacak olduğunuz namespace.
Biz de ekran xamarin forms tarafında renk, font size vs gibi bazı propertyleri alarak, bir yuvarlak simit oluşturuyoruz. Tam ortasına denk gelecek şekilde hesaplayarak bir adet UILabel i simitin ortasına yerleştiriyoruz.
Sonrasında iki farklı animasyon olarak, birincisi ekran ilk açıldığında sıfırdan maksimum noktasına gelecek şekilde animate edip, daha sonra her bir saniye geçtiğinde çizilmesi gereken kısmı hesaplayıp ters yönde bir animasyon çalıştırıyoruz.
OnElementPropertyChanged olayında da hem UILabel ın text ini hem de geri şekilde yapılacak olan anismayonumuzu oynatıyoruz. OnElementPropertyChanged olayı bildiğiniz gibi bir custom renderer yazarken, forms tarafında oluşturmuş olduğunuz bindable propertylerın değerlerinin değişmesi sonucu platform spesifik taraflarda bu olayı tetikliyor. Dolayısı ile bir custom renderer yazdığınız zaman, oluşturmuş olduğunuz componentin bazı değerleri runtime içerisinde değişiyor ve buna göre aksiyonlar almanız gerekiyorsa bu event içerisinde ilgili aksiyonlarınızı tetikleyebilirsiniz.
Android tarafında da durum şöyle.
[assembly: ExportRenderer(typeof(CircleProgressBar), typeof(CircleProgressBarRenderer))] namespace ...Droid.CustomRenderers { public class CircleProgressBarRenderer : ViewRenderer<CircleProgressBar, ProgressBar> { private ProgressBar pBar; private Drawable pBarBackDrawable; private Drawable pBarForeDrawable; public CircleProgressBarRenderer(Context context) : base(context) { SetWillNotDraw(false); } protected override void OnElementChanged(ElementChangedEventArgs e) { base.OnElementChanged(e); if (Control == null) { pBar = CreateNativeControl(); SetNativeControl(pBar); CreateAnimation(); } } protected override void OnElementPropertyChanged(object sender, PropertyChangedEventArgs e) { base.OnElementPropertyChanged(sender, e); if (e.PropertyName == "Text") { if (Element.BindingContext is MainPageViewModel model) { CreateAnimationCountDown(model.RemainingTime); Draw(new Canvas()); } } } protected override ProgressBar CreateNativeControl() { pBarBackDrawable = DrawableCompat.Wrap(Resources.GetDrawable("CircularProgress_background")); pBarForeDrawable = DrawableCompat.Wrap(Resources.GetDrawable("CircularProgress_drawable")); DrawableCompat.SetTint(pBarBackDrawable, Element.BackColor.ToAndroid()); DrawableCompat.SetTint(pBarForeDrawable, Element.ForeColor.ToAndroid()); var nativeControl = new ProgressBar(Context, null, Android.Resource.Attribute.ProgressBarStyleHorizontal) { Indeterminate = false, Max = Element.Maximun, ProgressDrawable = pBarForeDrawable, Rotation = -90f, LayoutParameters = new LayoutParams(LayoutParams.MatchParent, LayoutParams.MatchParent), }; nativeControl.SetBackground(pBarBackDrawable); return nativeControl; } public override void Draw(Canvas canvas) { base.Draw(canvas); } protected override void OnDraw(Canvas canvas) { base.Invalidate(); base.OnDraw(canvas); Rect bounds = new Rect(); TextPaint paint = new TextPaint(); paint.Color = Element.TextColor.ToAndroid(); paint.TextSize = Element.TextSize; paint.GetTextBounds(Element.Text.ToString(), 0, Element.Text.ToString().Length, bounds); if (((this.Width / 2) - (Element.TextMargin * 4)) < bounds.Width()) { float ratio = (float)((this.Width / 2) - Element.TextMargin * 4) / (float)bounds.Width(); paint.TextSize = paint.TextSize * ratio; paint.GetTextBounds(Element.Text.ToString(), 0, Element.Text.ToString().Length, bounds); } int x = this.Width / 2 - bounds.CenterX(); int y = this.Height / 2 - bounds.CenterY(); canvas.DrawText(Element.Text.ToString(), x, y, paint); } private void CreateAnimation() { ObjectAnimator anim = ObjectAnimator.OfInt(pBar, "progress", Element.Minimun, Element.Value); anim.SetDuration(Element.AnimationDuration); anim.SetInterpolator(new DecelerateInterpolator()); anim.Start(); } private void CreateAnimationCountDown(int val) { ObjectAnimator anim = ObjectAnimator.OfInt(pBar, "progress", val, val - 1); anim.SetDuration(Element.AnimationDuration); anim.SetInterpolator(new DecelerateInterpolator()); anim.Start(); } } }
Android tarafında ise işler kısmen daha kolay çünkü zaten bir ProgressBar widget ı var. Bu tarafta ise bu widget ın ortasına Text i basmak biraz zor oldu, OnDraw metodunu override edip tam ortaya gelecek şekilde bir canvas çizerek devam ettik.
Nihayetinde yukarıdaki resimde ki gibi, renkleri gibi bazı özellikleri ile oynayabildiğimiz ileri geri animasyonla hareke edebilen, güzel bir circle progress bar ımız olmuş oldu her iki platformda da.
Gelelim Grid View ın kendisine. Burada en çok dikkat çeken şey benim için şu oldu.
xamarin.forms.platform.ios içerisinde ki GetControl metodu ve bu metodun android tarafında olmayışı.
Çünkü ilerleyişe şu şekilde başladık;
- Xamarin.Forms tarafında normal Grid den miras alan bir component yazıp, istediğimiz ekstra özellikleri buraya ekleyelim
- Zaten harf dizilimlerini de burada yaptıktan sonra, Platform spesifik taraflara geçerek, Touch eventleri ezip ilgili harf e denk gelen o touch ile ilgili işlemlerimizi yapalım
Bu işleyiş iOS tarafında çok güzel çalıştı. Forms tarafında yaptığımız CustomGrid, içi dolu bir şekilde iOS tarafında GetControl dediğimizde elimizdeydi. Ekrandaki tüm UIView lar içerisinde dönüp istediğimiz işlemi istediğimiz şekilde yapabildik. Her şey çok güzeldi.
taa ki android tarafında ki renderer kısmına geçene kadar.
İki taraftada ViewRenderer kullanmamıza rağmen, Android tarafta nereden miras alırsak alalım, elimize Forms tarafında içini butonlarla doldurduğumuz halde bir grid gelmedi. Bir şekilde her ne denediysek, forms taraftaki içi dolu Grid e ulaşamadık.
Bu yüzden tüm GridView baştan oluşturup ekrana sıfırdan bir komponent yazıyormuş eklemek zorunda kaldık.
GridView ın forms tarafı şu şekilde.
public class CustomGrid : Grid { public CustomGrid() { SwipedButtonList = new List(); } public List SwipedButtonList { get; set; } public static readonly BindableProperty IsFilledProperty = BindableProperty.Create(nameof(IsFilled), typeof(bool), typeof(CustomGrid), false, BindingMode.TwoWay, null, null, null, null, null); public bool IsFilled { get { return (bool)this.GetValue(IsFilledProperty); } set { this.SetValue(IsFilledProperty, (object)value); } } public static readonly BindableProperty SelectWordProperty = BindableProperty.Create(nameof(BackgroundColor), typeof(string), typeof(CustomGrid), string.Empty, BindingMode.TwoWay, null, (obj, oldValue, newValue) => { var old = oldValue; var n = newValue; var grid = obj as CustomGrid; (grid.BindingContext as MainPageViewModel).SelectedWord = n.ToString(); }, null, null, null); public string SelectedWord { get { return (string)this.GetValue(SelectWordProperty); } set { this.SetValue(SelectWordProperty, (object)value); } } }
iOS tarafındaki CustomRenderer;
public class CustomGridRenderer : ViewRenderer { UIView myGrid; List selectedButtonList = new List(); protected override void OnElementChanged(ElementChangedEventArgs e) { base.OnElementChanged(e); if (Control != null) { Control.BackgroundColor = UIColor.White; } else { myGrid = GetControl(); if (myGrid != null) { foreach (UIView sview in myGrid.Subviews) { var ctrl = (sview as ButtonRenderer).Control; if (ctrl != null) { ctrl.UserInteractionEnabled = false; } } } } } protected override void OnElementPropertyChanged(object sender, PropertyChangedEventArgs e) { base.OnElementPropertyChanged(sender, e); if (Control != null) { Control.BackgroundColor = UIColor.White; } else { myGrid = GetControl(); ... } } } public override void TouchesBegan(NSSet touches, UIEvent evt) { base.TouchesBegan(touches, evt); } public override void TouchesMoved(NSSet touches, UIEvent evt) { base.TouchesMoved(touches, evt); var grid = Element as CustomGrid; int totalSwipedButtonCount = grid.SwipedButtonList.Count; for (int i = 0; i < myGrid.Subviews.Length; i++) { foreach (UITouch touch in touches) { var ctrl = (myGrid.Subviews[i] as ButtonRenderer).Control; if (ctrl.PointInside(touch.LocationInView(ctrl), evt) && !(ctrl.AccessibilityValue == "blue")) { ... } else if (ctrl.PointInside(touch.LocationInView(ctrl), evt)) { ... } } } } public override async void TouchesEnded(NSSet touches, UIEvent evt) { base.TouchesEnded(touches, evt); var grid = Element as CustomGrid; var context = Element.BindingContext as MainPageViewModel; var foundWord = context.Words.FirstOrDefault(x => x.Word == grid.SelectedWord); if (Element != null) { if (Element is CustomGrid _grid) { ... } } ... } }
Buradaki çok gerekli olmayan kodları kaldırdım, zira en önemli nokta yukarıda da kalın olarak işaretlediğim gibi, o anki touch noktasının Grid içerisinde ki hangi butona denk geldiğini bulmak oldu sadece.
Bunu da
var ctrl = (myGrid.Subviews[i] as ButtonRenderer).Control;
if (ctrl.PointInside(touch.LocationInView(ctrl), evt) && !(ctrl.AccessibilityValue == “blue”)) { …. }
control üzerindeki PointInside metodunu ve touch dan gelen LocationInView metodu nın birlikte kullanımı ile çok basit bir şekilde yapabiliyorsunuz.
Yani sizde içerisinde birden çok ui element i olan ve parmak ile gezildikçe o anki element üzerinde bir şey yapmanız gerekirse iOS tarafında, özet işleyiş şu şekilde oluyor;
TouchesMoved eventi içerisinde tüm UIView larda gezerken yukarıdaki iki metodu kullanarak bu işi hallediyorsunuz.
Gelelim Android tarafına. Yukarıda bahsetiğim gibi android tarafında sıfırdan bir GridView oluşturup, kendi Adapter i ile içerisini doldurup, onun üzerinden yürüdük.
iOS dan farklı olarak burada ayrı ayrı gelen touch eventleri yerine tek bir DispatchTouchEvent event i mevcut. Buraya geçilen MotionEvent ile o anki motion ı yakalayıp işlemlerinizi istediğiniz hareket altında yazabilirsiniz.
GridView mainView; public CustomGridRenderer(Context context) : base(context) { } protected override void OnElementPropertyChanged(object sender, PropertyChangedEventArgs e) { base.OnElementPropertyChanged(sender, e); if (Control != null) { var count = Control; } if (e.PropertyName == "IsFilled") { var linearLayout = new LinearLayout(Context); linearLayout.LayoutParameters = new LayoutParams(100, 100) { Width = LayoutParams.MatchParent, Height = LayoutParams.MatchParent }; var density = Resources.DisplayMetrics.Density; mainView = new GridView(Context); mainView.SetNumColumns(4); mainView.SetHorizontalSpacing((int)(10 * density)); mainView.SetVerticalSpacing((int)(10 * density)); var adapter = new ButtonAdapter(Context); foreach (var item in Element.Children) { //add buttons to grid. var customButton = item as CustomButton; adapter.CustomButtons.Add(customButton); var btn = new Button(Context) { Text = customButton.Text, Tag = customButton.WordIndex, TextSize = 30, Clickable = false }; Typeface tf = Typeface.CreateFromAsset(Context.Assets, "HVD_Comic_Serif_Pro.ttf"); btn.SetTypeface(tf, TypefaceStyle.Normal); btn.LayoutParameters = new LayoutParams(30, 30) { Width = LayoutParams.MatchParent, Height = LayoutParams.MatchParent }; btn.SetHeight(60); btn.SetBackgroundResource(Resource.Drawable.Button_Border); btn.SetTextColor(Android.Graphics.Color.Black); adapter.Buttons.Add(btn); ... } adapter.SecreenDensity = density; adapter.FormsGrid = Element; mainView.Adapter = adapter; linearLayout.AddView(mainView); SetNativeControl(linearLayout); } } public override bool DispatchTouchEvent(MotionEvent e) { var grid = Element as CustomGrid; int totalSwipedButtonCount = grid.SwipedButtonList.Count; var insideGrid = Control.GetChildAt(0) as GridView; switch (e.Action) { case MotionEventActions.Up: ... break; case MotionEventActions.Move: int x = (int)Math.Round(e.GetX()); int y = (int)Math.Round(e.GetY()); for (int i = 0; i < insideGrid.ChildCount; i++) { var child = insideGrid.GetChildAt(i) as Button; if (child != null) { if (x > child.Left && x < child.Right && y > child.Top && y < child.Bottom && child.ContentDescription != "done") ... } } break; default: break; } return base.DispatchTouchEvent(e); } public class ButtonAdapter : BaseAdapter { ... } }
Burada da önce bir LinearLayout oluşturuyoruz. Bunun içerisine bir GridView atıyoruz. Bu Grid in içerisini de butonlarla dolduruyoruz.
iOS tarafında yaptığımız gibi ilgili touch ın hangi ui elemente denk geldiğini bulmak içinse bu tarafta şu şekilde ilerliyoruz.
for (int i = 0; i < insideGrid.ChildCount; i++) {
var child = insideGrid.GetChildAt(i) as Button;
if (x > child.Left && x < child.Right && y > child.Top && y < child.Bottom …)
Grid içerisindeki tüm ChildCount sayısı kadar bir for döngüsü içerisinde dönüp, İçerisinde döndüğümüz grid in o anki “i” index li elemanını yakalayıp, bu elemanın Left-Right-Top-Bottom ı, touch ın x ve y değerleri içerisinde mi buna bakıyoruz.
Yani aslında iOS da bir iki metod ile yaptığımız işlemi burada daha gözler önünde yapıyoruz.
Bu yazımda da bahsetmek istediklerim bu kadar
Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.
Asp.Net Core API Backend ve Xamarin.Forms İle Kelime Oyunu Bölüm 3 (Asp.Net Core IHostedService ve BackgroundService ile Background Tasks)
Selamlar,
Bu yazım sizlere Asp.Net Core projenizde Background service yazmanın yöntemlerinden ve bizim yazdığımız oyun için bunu nasıl kullandığımızdan bahsetmek isiyorum.
Öncelikle bizim nasıl kullandığımızdan önce bir asp.net core projenizde arka planda belli zaman aralıklarında bir şeyler yapmak istediğiniz de neler yapabilirsiniz buna bakalım.
Bunun için başvuracağınız ilk arkadaş IHostedService.
Microsoft.Extensions.Hosting paketinde olan ve zaten Microsoft.AspNetCore.App metapackage ı ile elimize çoktan geçmiş olan bu arkadaş iki metot içeren bir interface
namespace Microsoft.Extensions.Hosting { // // Summary: // Defines methods for objects that are managed by the host. public interface IHostedService { // // Summary: // Triggered when the application host is ready to start the service. // // Parameters: // cancellationToken: // Indicates that the start process has been aborted. Task StartAsync(CancellationToken cancellationToken); // // Summary: // Triggered when the application host is performing a graceful shutdown. // // Parameters: // cancellationToken: // Indicates that the shutdown process should no longer be graceful. Task StopAsync(CancellationToken cancellationToken); } }
StartAsync ve StopAsync bu kadar.
WebHostBuilder (WebHost – IWebHostBuilder) ile uygulamanız ayağa kalkıyor ise bu StartAsync metodu server ayağa kalktıktan hemen sonra (IApplicationLifetime.ApplicationStarted tetiklendikten sonra) tetikleniyor.
GenericHost (HostBuilder) ile uygulamanızı host ediyor iseniz bu sefer de IApplicationLifetime.ApplicationStarted metodu tetiklenmeden hemen önce bu StartAsync metodumuz tetikleniyor.
Aynı şekilde StopAsync de host shutdown olduktan sonra tetikleniyor. Burada IDisposable interface ini implemente etmek ve içeride kullandığımız diğer sınıfları da (ör: Timer gibi) burada dispose etmekte fayda var.
Örnek bir kullanım görelim.
internal class TimedHostedService : IHostedService, IDisposable { private readonly ILogger _logger; private Timer _timer; public TimedHostedService(ILogger logger) { _logger = logger; } public Task StartAsync(CancellationToken cancellationToken) { _logger.LogInformation("Timed Background Service is starting."); _timer = new Timer(DoWork, null, TimeSpan.Zero, TimeSpan.FromSeconds(5)); return Task.CompletedTask; } private void DoWork(object state) { _logger.LogInformation("Timed Background Service is working."); } public Task StopAsync(CancellationToken cancellationToken) { _logger.LogInformation("Timed Background Service is stopping."); _timer?.Change(Timeout.Infinite, 0); return Task.CompletedTask; } public void Dispose() { _timer?.Dispose(); } }
Yukarıda bir timer vasıtası ile 5 sn de bir log atıcak basit bir IHostedService implementastonu görüyoruz. shutdown olduğunda timer infinite state e alınıp dispose implementasyonunda da dispose ediliyor.
Peki bunun dışında muhemelen ihtiyacımız olacak olan bir detaydan bahsetmek isterim. Bir IHostedService imizde uygulamamıza Scoped lifetime ına sahip olarak register etmiş olduğumuz bir service kullanmak istersek, bunun için scope default olarak üretilmiyor, bunu bizim manuel yapmamız gerekiyor. Aşağıdaki gibi..
private void DoWork()
{
_logger.LogInformation(
"Consume Scoped Service Hosted Service is working.");
using (var scope = Services.CreateScope())
{
var scopedProcessingService =
scope.ServiceProvider
.GetRequiredService();
scopedProcessingService.DoWork();
}
}
Asp.Net Core 2.0 ile gelen IHostedService in 2.1 de daha kolay kullanımı için bir arkadaş daha var. Bu da BackgroundService, IHostedService implementasyonunu baştan sona yapmak istemezseniz bu arkadaşı Asp.Net Core 2.1 den sonra kullanmaya çekinmeyiniz, birçok senaryoda işinizi görecektir. Bu sayede sadece ExecuteAsync metodunu doldurmanız yeterli. Default olarak CancellationToken timeout süresi 5 sn. ama bu süreyide değiştirmemiz mümkün.
public class MyBackgroundService: BackgroundService
{
private readonly ILogger _logger;
public MyBackgroundService(ILogger logger)
{
...
}
protected override async Task ExecuteAsync(CancellationToken stoppingToken)
{
_logger.LogDebug($"Service is starting.");
stoppingToken.Register(() =>
_logger.LogDebug($"background task is stopping."));
while (!stoppingToken.IsCancellationRequested)
{
_logger.LogDebug($"task doing background work.");
await Task.Delay(_settings.CheckUpdateTime, stoppingToken);
}
_logger.LogDebug($"background task is stopping.");
}
...
}
Cancellation token time out süresini aşağıdaki gibi değiştirebilirsiniz.
WebHost.CreateDefaultBuilder(args) .UseShutdownTimeout(TimeSpan.FromSeconds(10));
Peki biz bu uygulamada bu background service i ne için ve nasıl kullandık kısmına gelirsek. Bizim asıl ihtiyacımız olan şey, belli bir sürede birşeyler çalıştırmanın yanında o belli bir sürenin kendisi idi 🙂 Her bir oyun için 60 yada 90 saniyelik sürelerimiz var. Ve bu süreleri HostedService mizde sürekli olarak geri sayıyoruz. oyun bitikten sonra bazı işlemler için 30 saniyelik te bir bekleme süresi var. Yani bir kullanıcı oyunu açtığında ve canlı oyuna katılmak istediğinde, o an oyun oynanıyor ise oyunun bitmesine kaç saniye kaldığını yada oyun bitmiş ve 30 sn lik bekleme süresinde isek de yeni oyunun başlamasına kaç saniye kaldığını göstermemiz gerekti.
Aşağıdaki resimde ki gibi.
Kullanıcı oyuna katılmak istediğinde ona hosted service in o an geri sayarken ki saniyenisi dönüyoruz, signalr ile. Ve kalan süreyi bir kere client aldıktan sonra artık kendi cihazındaki timer ile sayma işlemi devam ediyor.
Bizim HostedService miz şu şekilde.
internal class TimedHostedService : IHostedService, IDisposable { private readonly ILogger _logger; private readonly IHubContext _hubContext; public IServiceProvider Services { get; } private Timer _timer; public TimedHostedService(ILogger logger, IServiceProvider services, IHubContext hubContext) { _logger = logger; _hubContext = hubContext; Services = services; } public Task StartAsync(CancellationToken cancellationToken) { _logger.LogInformation("Timed Background Service is starting."); _timer = new Timer(GetNewGameAndBroadcast, null, TimeSpan.Zero, TimeSpan.FromSeconds(1)); return Task.CompletedTask; } private async void GetNewGameAndBroadcast(object state) { if (TimerService.WaitDuration == 25) { _logger.LogInformation("Timed Background Service is working."); using (var scope = Services.CreateScope()) { var gameService = scope.ServiceProvider.GetRequiredService(); var game = await gameService.NewGame(4); var gameJson = JsonConvert.SerializeObject(game); TimerService.gameJson = gameJson; try { await _hubContext.Clients.All.SendAsync("GameReceived", gameJson); } catch (Exception ex) { ... } } } } public Task StopAsync(CancellationToken cancellationToken) { _logger.LogInformation("Timed Background Service is stopping."); _timer?.Change(Timeout.Infinite, 0); return Task.CompletedTask; } public void Dispose() { _timer?.Dispose(); } }
Burada her bir saniyede ilgili metodu çalıştırıp eğer oyun bekleme süresinde ise zaten online olan kullanıcılar için yeni oyunu 25 saniye kala üretip IHubContext i kullanarak tüm kullanıcılara broadcast ediyoruz, bu durumda her online olan kişi süre bittiğinde aynı oyuna başlıyor, oyun sırasında dahil olanlarda bu oluşturulmuş olan oyunu alıp kalan saniyeden oyuna devam ediyorlar.
Bu yazımda bahsetmek istediklerim bu kadar. Bir sonraki yazımda asıl oyun için gerekli olan Grid i nasıl oluşturduk neler yaptık bundan bahsedeceğim.
Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.